Eksploatacje gipsu w Nowym Ladzie

Do złóż permskich należą u nas pokłady gipsowo-enhydrytowe na Dojnym Śląsku oraz gipsowe pasma występowań solnych na Kujawach. Do złóż mioceńskich w Polsce należą: a) pas gipsów podkarpackich, b) pokłady gipsu występującego w Raciborzu, Rybniku oraz w okolicach Chełmka, c) obszar gipsonośny rozciągający się od Kocmyrzowa w kierunku południowo-wschodnim aż po Staszów. Na Dolnym Śląsku złoża gipsów i anhydrytów występują ma dużej przestrzeni w starej niecce sudeckiej. Są to złoża stare i pokłady tworzące je są przeważnie pocięte uskokami. Na takich wychodach gipsowo-anhydrytowych założony jest łom gipsowy w Nowym Lądzie. Gips występuje tu w postaci różnych odmian: od góry znajdują się warstwy gipsów różowych, ciemno żyłkowanych, niżej gipsy żółte i szare, a jeszcze niżej, wśród warstw anhydrytów około kilkunastometrowej grubości, pokład gipsu białego drobnokrystalicznego. Pokład w kierunku północnym pochyla się pod kątem około 20°. Eksploatację gipsu w Nowym Lądzie utrudnia brak wyraźnego rozgraniczenia między gipsem i anhydrytem; występują nawet odmiany, w których skład wchodzą obydwa minerały. Pozostałe złoża na Dolnym Śląsku, np. w Nawojowie, występują na większych głębokościach i nadają się raczej do eksploatacji podziemnej. Z nielicznych czap gipsowych, znajdujących się na Kujawach, na uwagę zasługuje jedynie czapa gipsowa w miejscowości Wapno koło Kcyni, gdzie gipsy były eksploatowane odkrywkowo. Nad złożem gipsowym mamy tu glinki i piaski, których grubość waha się w granicach od trzech do kilkunastu metrów. Górna powierzchnia gipsu jest bardzo silnie zerodowana. Występują tu gipsy o barwie szarej i budowie drobnokrystalicznej. Wyeksploatowana dotychczas odkrywka zajmuje obszar kilkunastu hektarów przy głębokości do 30 m. Pozostałe występowania solne nie dochodzą do powierzchni, czyli ich czapy gipsowe nie mogłyby być eksploatowane metodą odkrywkową, lecz podziemną. [podobne: rury spustowe, mrówka brzeg godziny otwarcia, otacza lagunę ]